Nozzle (aplikator, czyli „nos gantry”)

Nozzle (dysza albo „nos gantry”) to element, który znajduje się na końcu tuby próżniowej prowadzącej wiązkę protonów i służy do nakierowania tych cząsteczek w wyznaczone miejsce w ciele pacjenta. „Nos gantry” umieszczany jest jak najbliżej pacjenta, tak aby wiązka protonów przenosiła się jak najdłużej w próżni, a nie rozpraszała się w powietrzu otaczającym pacjenta. Z tyłu „nosa gantry” znajduje się kluczowy element systemu skanowania stosowanego w Centrum RPTC. Składa się on z dwóch magnetycznych dipoli o niewielkich rozmiarach – odchylają one wiązkę w dwóch kierunkach: od osi gantry oraz równolegle do osi gantry. W ten sposób system skanowania precyzyjnie nakierowuje wiązkę w dwóch wymiarach spośród trzech możliwych. Trzeci wymiar polega na modulowaniu energii wiązki podczas skanowania. Dzięki zmianie szybkości (energii) cząsteczek można dowolnie regulować głębokość penetracji protonów. Technika ta jest najnowszym osiągnięciem w protonoterapii. Umożliwia ona naświetlanie jednocześnie kilku zmian nowotworowych z wielu kierunków, podczas tego samego seansu, bez utraty czasu na zmianę pozycji urządzenia. Procedura ta może być zastosowana pod warunkiem, że średnica naświetlanych zmian nie jest mniejsza niż 20 mm.

Na „nosie gantry” można też umieścić niewielkie matryce do leczenia bardzo małych guzów. Dzięki tym matrycom wiązką protonów można z dużą precyzją leczyć małe nowotwory, np. guzy mózgu. „Nos gantry” posiada detektory wiązki, które tymi procesami sterują (intensywnością promieniowania, energią wiązki, a tym samym głębokością penetracji i odchyleniem w kierunkach osi X i Y). Detektory kojarzą również dane dotyczące pacjenta z ukierunkowaniem wiązki niezależnie od funkcji sterowania. Wiązka ta jest następnie przesyłana przez plastikowe okno - Kaptona, pełniące rolę próżniowego uszczelnienia, i wydostaje się na zewnątrz.